Hoofdstuk 8 - Jezus brengt het weer terug tot wat bedoeld was.
Zoals we in hoofdstuk 6 bespraken wat de verschillende redenen voor rechtmatige echtscheiding waren, zo was het ook duidelijk voor Jezus’ toehoorders wat deze waren. Over de eerste drie waren de school van Hillel en Shamai het samen over eens. Deze ‘overbodige’ informatie is niet in het Evangelieverslag opgenomen, omdat het voor de toehoorders logische informatie betrof die iedereen wist, aanvaarde en waar iedereen achterstond.
Waar het dispuut, of het geschil tussen de school van Hillel en Shamai over ging, was de interpretatie van echtscheiden door de man van zijn vrouw “op elke willekeurige grond” (Hillel) of alleen op grond van “porneia” (Shamai), zoals in Deut. 24:1 werd opgeschreven door Mozes.
Jezus was op de hoogte van het geschil / debat tussen de twee scholen, en hoewel Hij met de meeste zaken de kant koos van de school van Hillel, kiest Hij hier, schokkend voor velen, de kant van de school van Shamai! (17)
Jezus antwoordt:
“Ik zeg u: wie zijn vrouw verstoot en met een ander trouwt, pleegt overspel, tenzij er sprake was van een ongeoorloofde verbintenis.’” Matt. 19:9
Omdat de apostelen (zoals de meeste Joden in die tijd) met betrekking tot echtscheiding achter de “om elke willekeurige reden” zienswijze van Hillel stonden, is hun reactie ook beter te begrijpen, toen ze zeiden:
“Hierop zeiden zijn leerlingen: 'Als het met de verhouding tussen man en vrouw zo gesteld is, kun je maar beter niet trouwen.’ Matt. 19:10
Wat kunnen we concluderen na dit alles beschouwd te hebben?
Vullen de we ontbrekende en niet weergegeven informatie aan, welke wel voor de toehoorders vanzelfsprekend waren, dan komen we tot de volgende acht conclusies betreffende deze passages en wat Jezus ‘veranderde’ ten opzichte van wat er toen gangbaar was en door iedereen aangehangen werd:
- Monogamie; een persoon kan maar getrouwd zijn met een ander persoon, echter wel alleen een man met een vrouw. Op deze manier verwerpt Jezus dus de gewoonte van polygamie.
- Het huwelijk is bedoeld als een levenslange verbintenis, en het is tegen God’s wil om een huwelijk te verbreken.
- Een huwelijk is niet een verplichting; dus kinderloosheid (of het nu ligt aan de man of vrouw) in het huwelijk is geen grond voor een rechtmatige echtscheiding.
- Echtscheiden is niet verplicht, zelfs niet in geval van overspel. De mogelijkheid om te vergeven en zo het huwelijk in stand te houden is gewenst, en wordt aangemoedigd.
- Echtscheiden is toegestaan; hiervoor gelden de redenen uit Ex. 21:10,11 en Deut. 24:1-4, waar Jezus specifiek de reden in Deut. beperkte tot ‘porneia’ (overspel). Echtscheiden op rechtmatige gronden wordt toegestaan en de vrouw (indien zij de onschuldige partij is) heeft recht op het verkrijgen van een echtscheidingscertificaat.
- Echtscheiden op grond van ‘elke willekeurige reden’ (school van Hillel) is onrechtmatig, en dus is het ‘her’-trouwen na zo’n onrechtmatige scheiding overspel of ‘porneia’.
- Her-trouwen na een rechtmatige scheiding, is voor de vrouw mogelijk en toegestaan als ze een echtscheidingscertificaat heeft. Het is een vrouw toegestaan, maar het is niet verplicht.
- Paulus breidde de voorwaarde uit en zei dat her-trouwen (of trouwen in het algemeen) alleen mag plaatsvinden “in de Heer”, dat wil zeggen met een mede-gelovige. 1Kor. 7:39
Nergens lezen we iets over wat Jezus de toehoorders opdroeg wat een vrouw mocht doen na een onrechtmatige echtscheiding. Wat ook logisch is, want Jezus werd op de proef gesteld alleen betreffende Deut. 24:1. Maar verondersteld kan worden dat iedereen begreep dat zij dan alleen zouden moeten blijven. Want elke ‘verbintenis’ die de vrouw zou aangaan, zou voor zowel de man als vrouw betekenen dat ze in de zonde van ‘overspel’ terecht kwamen.
Ook weten we niet of Jezus het eens was met de overige rechtmatige gronden voor echtscheiding. Maar ook hier kan worden aangenomen dat, juist omdat Hij hier niets over zei of dit corrigeerde, Hij hiermee net als zijn toehoorders mee instemde.
Natuurlijk zijn dit twee argumenten op basis van iets wat er niet gezegd wordt (argument of silence), en moeten we dit deze met de nodige voorzichtigheid toepassen. Maar gezien het overweldigend cultureel en sociaal bewijs, is het redelijkerwijs aan te nemen dat Jezus het met de andere rechtmatige redenen voor echtscheiden eens was. Was Jezus het hier namelijk niet mee eens geweest, en gaf Hij dat niet expliciet aan of corrigeerde Hij dit niet, dan zouden zijn toehoorders er wel vanzelfsprekend van zijn uitgaan dat Hij het hiermee wel eens was. Dat zou dus een verkeerde indruk kunnen wekken en daarmee zou Jezus een situatie in stand houden waar Hij en Zijn Hemelse Vader, het niet mee eens waren. Want waarom wel het ene corrigeren en niet het andere?
(17) Which Pharisees Allow Divorce For "Any Cause”? - https://www.british-israel.us/11.html